هنر در دوره ابتدایی

معنای هنر:

علم-معرفت-دانش-فضل- فضیلت –فرزانگی – کمال -کیاست  -فراست و زیرکی

هنر در اندیشه دینی:

•         هنر در اندیشه دینی ،درک یک حقیقت آرمانی است که در هنرمند دغدغه شدن را ایجاد می کند.

•         هنرمند فاصله بین بودن وشدن را طی می کند و برای طی این فاصله به تلاشی عمیق می پردازد،تا چگونه شدن را متجلی سازد.

•         هنرمندی که لحظه به لحظه به دنبال حقیقت است،سعی دارد از بودن فعلی عبور کند تا به شدن آرمانی برسد و کمال یابد.

•         چنین کسی انسان متعهد ومسئول است و باور دارد که تربیت انسان فردا را عهده دار است و می خواهد این انسانها را برای ظهور آقا ولی عصر آماده کند.

هنر دو بعد دارد:

1-یک بعد آن دلالت بر فرزانگی،فرهیختگی و کمال دارد.

2-بعد دیگر آن توانایی بیان افکار،احساسات،عواطف،تخیلات و تفکرات در قالب یکی از رشته های هنری است.

آمیزه ای از این دو بعد،هنرمندی است که زیبایی های جهان را شناخته و جهان را در کمال زیبایی می بیند.

دانش آموزان با انجام فعالیتهای هنری خود:

-جهان و خالق جهان را بهتر می شناسند -حس زیباشناسی خود را توسعه می دهند -حواس،تفکر،تخیل و هوش آنها نیز تقویت شده استعدادهای درونی و خلاقیتشان شکوفا می شود.

-پژوژهشگران معتقدند که فرد برای زندگی در جامعه یا به اصطلاح شهروند خوب بودن(که هدف ما رسیدن به این است که شهروند خوب تربیت نماییم)به میزانی از هوش نیاز دارد.زیرا هوش با توانایی حل مسائل و کارایی در محیط طبیعی و واقعی زندگی ارتباط فراوان دارد.

انواع هوش های چندگانه پرفسور هاوارد گاردنردرکلاسهای درس:

•         هوش کلامی-زبانی:توانایی کاربرد درست واژه ها و عبارتها به صورت گفتاری و نوشتاری است.

•         هوش منطقی-ریاضی:توانایی استفاده درست از اعداد و ارقام و بیان استدلال منطقی و درست در طبقه بندی استنباط،تعمیم،محاسبه،آزمون و فرضیه است.

•         هوش فضایی-مکانی:توانایی تفکر در قالب شکلها و الگوها ست.

•         هوش حرکتی-جسمانی:توانایی بهرهگیری از کل یا بخش هایی از بدن برای بیان افکار و احساسات است

•         هوش موسقیایی:ظرفیت تفکر در حیطه موسیقی نظیر حساسیت نسبت به صداهای محیط اطراف

•         هوش درون فردی:شناخت دقیق فرد از خویشتن ،علایق،تمایلات،ضعف ها و قوتها،حالات درونی،قدرت خویشتن داری،انضباط فردی و عزت نفس است.

•         هوش میان فردی(اجتماعی):توانایی درک احساسات و حالات درونی دیگران

•         هوش طبیعت گراتوانایی شناخت طبیعت و هر آنچه در آن است.

•         هوش وجود گرا:توجه انسان به مسائل زندگی غایی کیستی و معنای زندگی و...

رویکرد برنامه درسی هنر:

•         انجام دادن فعالیتهای هنری در فضایی که کودکان،آذادانه تخل و اندیشه کنند،حواسشان تقویت شود،ظرفیتهای نهفته هوش و تفکرشان پرورش یابد،عواطف و احساساتشان توسعه یابد و استعداد و خلاقیت هایشان شکوفا شود،به تربیت هنری منجر می شود.

•         رویکرد برنامه درسی هنر در دوره ی ابتدایی تربیت هنری         است.

ارکان تربیت هنری:

1-ارتباط با طبیعت 2- تولید هنری 3-زیبایی‌شناسی 4-تاریخ هنر 5-نقد هنری

اصول برنامه ی درسی هنر:

- برخورداری درس هنر از یک جایگاه مستقل و تعریف شده- جامعیت محتوایی- انعطاف پذیری-کودک محوری- پرورش خلاقیت- تلفیق رشته های هنری- یادگیری مشارکتی- پویایی و استمرار

اهداف کلی برنامه ی درسی هنر:

•         آشنایی با طبیعت به عنوان منبع الهام بخش آفرینشهای هنری

•         آشنایی با رشته های هنری

•         آشنایی مقدماتی با ابزار و مواد هر یک از رشته های هنری

•         آشنایی با میراث فرهنگی وهنری

اهداف کلی برنامه ی درسی هنر:

حوزه ی دانش

1-آشنایی با طبیعت به عنوان منبع الهام آفرینش های هنری

2-آشنایی با رشته های هنری(نقاشی،کاردستی،تربیت شنوایی،قصه گوییونمایش)

3-آشنایی مقدماتی با ابزار و مواد هر یک از رشته های هنری

4-آشنایی با میراث فرهنگی و هنری

حوزه ی مهارت

•         توسعه ی مهارت های حسی

•         توسعه ی مهارت های گفتاری

•         توسعه ی مهارت های حرکتی برای کاربرد مواد، ابزار و فنون ساده ی هنری

•         توسعه ی قابلیت های تفکر

•         توانایی بیان افکار و احساسات در قالب های هنری

•         6- توسعه ی مهارت های اجتماعی

حوزه ی نگرش:

•         توجه به زیبایی ها و پرورش حس زیبایی شناسی

•         تمایل به ابراز افکار و احساسات در قالب های مختلف هنری

•         توجه به توانایی های خود و کسب اعتماد به نفس

•         علاقه به کاوش گری و کسب تجربه در رشته های مختلف هنری

•         توجه به حفظ آثار هنری و میراث فرهنگی

•         تمایل به برقراری ارتباط و مشارکت در فعالیت های گروهی

محتوای برنامه درسی هنر:

•         ارتباط با طبیعت(مشاهده‌ی عناصر طبیعت -برقراری ارتباط حسی با طبیعت   -استفاده از عنـاصـر طبـیـعـت در فعالیت‌های هنری)

•         تربیت شنوایی(صداهای مطبوع  -تشخیص و تقلید صداها  -خواندن شعر و سرود(

•        

•         نقاشی(نقش‌های اتفاقی -نقاشی با موضوع معین -نقاشی‌آزاد -نقاشی برای قصه -کامل کردن نقاشی ناتمام –چاپ -طراحی نقوش‌هندسی وانتزاعی

فعالیت های یادگیری نقاشی در پایه اول

•         یافتن تصویر از یک مجموعه ی خط خطی. توضیح اینکه دانش آموزان یک صفحه را به صورت کاملاً اتفاقی خط خطی می کند  و از بین آنها تا می تواند شکل پیدا می کندو رنگ می کند.

•         نقاشی از موضوع تک عنصر(ممکن است این موضوع طبیعی باشد یا مصنوعی)

•         نقاشی دلخواه

•         نقاشی برای قصه مناسب پایه ی اول:

•         توافق و همکاری گروه دو نفری برای انتخاب موضوع و کشیدن نیمی از آن و تکمیل آن توسط دیگری

•         استفاده از چاپ انگشتی برای ایجاد نقش تک نقاشی با چاپ انگشتی

فعالیت های یادگیری نقاشی در پایه دوم:

•         یافتن تصویر از یک مجموعه ی خط خطی

•         نقاشی از موضوع مجموعه ای از عناصر (طبیعی ،مصنوعی)باید توجه نمود در پایه اول موضوع تک عنصر است.

•         نقاشی دلخواه

•         نقاشی برای قصه های مناسب پایه دوم

•         توافق و همکاری با گروه دو نفری برای انتخاب موضوع و کشیدن نیمی از نقاشی،چسباندن دو نیمه به هم و کامل کردن آن

•         چاپ از عناصر نقش دار(طبیعی مانند سیب زمینی و انواع برگ ،میوه و ... ، مصنوعی مانند پارچه ته مداد و سایر وسایل ساخت دست انسان و ...  .)

•         فعالیت های یاد گیری نقاشی در پایه سوم:

•         یافتن از میان مجموعه  لکه های رنگین .در پایه اول و دوم شکل را ازمیان خط خطی ها پیدا می کند اما در پایه سوم از میان لکه های رنگین.

•         نقاشی با موضوع معین(نقاشی از مراحل رشد یا فرایند انجام گرفتن عملرشد گیاهان یا جانوران،تهیه ی عسل،سفر،گردش فصل ها و...

•         نقاشی دلخواه

•         نقاشی برای قصه های مناسب پایه ی سوم

•         توافق و همکاری گروه دو نفری برای انتخاب دو علامت و تکمیل کردن آن ها به صورت نقاشی

•         نقاشی با استفاده از چاپ با مواد طبیعی و مصنوعی

 فعالیت های یادگیری نقاشی در پایه چهارم:

•         کاردستی(کاغذ و مقوا - گل رس - عناصر موجود در طبیعت - دورریختنی ها)                    

•         قصه(قصه گویی  -تعریف خاطره  -تصویرخوانی  -نوشتن خاطره، قصه و شعر )

•         نمایش(بازی های نمایشی  -بازی های تقلیدی  -گفت و گوهای فی البداهه  -اجرای نقش(

طراحی‌آموزشی (فرایند یاددهی – یادگیری فعالیت‌های هنری):

گام اول- ایجاد انگیزه

گام دوم-انتخاب ایده و پرورش آن

گام سوم- طی فرایند تبدیل ایده به تولید محصول هنری

گام جهارم- ارائه ی محصول هنری (نمایش محصولات هنری)

گام پنجم- بررسی و توصیف محصول‌هنری (ارزش‌یابی محصولات هنری)

مطالب تکمیلی در کتاب راهنمای درس هنر به کد53/4